توافق سوریه و سازمان ملل ساعاتی پس از انتقاد بان کی مون از عدم اجرای طرح عنان توسط دولت سوریه به دست آمد

ساعاتی پس از آنکه دبیرکل سازمان ملل از کوتاهی ارتش سوریه در اجرای کامل طرح صلح این سازمان سخن گفت، گزارش شد که دولت سوریه و سازمان ملل بر سر نحوه فعالیت ناظران صلح به توافق رسیده اند.

روز پنجشنبه، ۳۱ فروردین (۱۹ آوریل)، احمد فوزی، سخنگوی کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای خاتمه دادن به خشونت در سوریه، اعلام کرد دولت سوریه و سازمان ملل بر سر "قواعد" فعالیت اولین گروه از ناظران بین المللی به توافق دست یافته اند.

در بیانیه آقای فوزی آمده است که این توافقنامه شامل نحوه فعالیت سی ناظر صلح است که طبق طرح صلح شش ماده ای آقای عنان "بر چگونگی توقف خشونت مسلحانه در تمامی اشکال و توسط تمامی طرف های درگیر نظارت خواهند کرد."

براساس این بیانیه، کوفی عنان هم جهت دستیابی به توافقی مشابه با گروه های مسلح مخالف حکومت سوریه، "مذاکرات مشابهی" را با شخصیت های مخالف آغاز کرده است.

نخستین گروه از ناظران صلح سازمان ملل در روزهای اخیر به تدریج وارد سوریه شده اند اما تا کنون، چگونگی فعالیت آنان مشخص نبوده است.

در حالی که سازمان ملل انتظار داشته است که این افراد از آزادی عمل کامل برای بازدید از نقاط مختلف سوریه برخوردار باشند، دولت سوریه گفته بود که تنها در صورتی می تواند امنیت آنان را تضمین کند که با هماهنگی و اطلاع کامل دستگاه های امنیتی ماموریت خود را انجام دهند.

در مقابل، منتقدان حکومت سوریه هشدار داده بودند که هدف مقامات این است که قبل از عزیمت ناظران به هر ماموریتی، شرایط محل مورد بازدید را به نحو دلخواه خود تغییر دهند و مانع از آن شوند که ناظران از واقعیات آگاه شوند.

دبیرکل سازمان ملل خواستار افزایش شمار صلحبانان شده است

طرح کوفی عنان شامل اعزام دویست و پنجاه ناظر صلح بین المللی به سوریه است تا بر اجرای کامل توافقنامه آتش بس توسط ارتش سوریه و مخالفان مسلح حکومت نظارت کنند.

احتمالا سازمان ملل انتظار دارد توافقنامه مربوط به فعالیت سی ناظر اعزامی، زمینه ساز اعزام شمار بیشتری از صلحبانان بین المللی به سوریه شود.

خبر توافق مربوط به فعالیت ناظران صلح ساعاتی پس از آن انتشار یافت که بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، در نامه ای به شورای امنیت خواستار اعزام دست کم سیصد ناظر صلح به سوریه شد.

آقای بان در نامه خود گفته است که دولت سوریه به طور کامل به تعهدات خود در چارچوب موافقتنامه صلح پیشنهادی عمل نکرده و افزوده است که "آمار تلفات بار دیگر در روزهای اخیر رو به افزایش گذاشته و مواردی از ادامه آتشباری به سوی مناطق غیرنظامی و آزار مردم توسط نیروهای دولتی گزارش شده است و منابع دولتی هم از اقدامات خشونت آمیز توسط گروه های مسلح خبر داده اند."

"پیشرفت" در اجرای طرح عنان

طرح پیشنهادی کوفی عنان برای پایان دادن به خشونت سیاسی در سوریه شامل شش ماده از جمله برقراری آتش بس تحت نظارت سازمان ملل، دسترسی گروه های امدادرسانی به غیرنظامیان، خروج واحدهای ارتش سوریه از مناطق شهری، آزادی برگزاری تظاهرات مسالمت آمیز و لغو ممنوعیت فعالیت خبرنگاران و آزادی عمل آنان جهت انتقال اخبار داخلی سوریه است.

دبیرکل سازمان ملل در تشریح شرایط کنونی سوریه، ضمن تاکید بر اینکه در مقایسه با شرایط قبل از برقراری آتش بس، از میزان خشونت علیه غیرنظامیان کاسته شده، گفته است که گروه کوچک ناظران سازمان ملل توانسته است از برخی نقاط سوریه در روز چهارشنبه دیدن کند.

ناظران طی بازدید خود، شاهد حضور نیروهای ارتش در داخل شهرها بودند و در یک مورد نیز مشاهده کردند که یک دستگاه نفربر زرهی، ظاهرا با هدف پنهان ماندن از دید ناظران، زیر یک صفحه نایلونی استتار شده بود.

با وجود برقراری آتش بس مخالفان از ادامه گلوله باران حمص توسط نیروهای وفادار به اسد خبر داده اند

به گفته آقای بان، ناظران همچنین شاهد تجمع مخالفان دولت در یکی از نقاط حومه دمشق بودند که با شروع تیراندازی، متفرق شدند هر چند امکان تعیین دقیق منشاء تیراندازی وجود نداشته است.

دبیرکل سازمان ملل افزوده است که مقامات سوریه با سفر ناظران به شهر حمص، که طی چند هفته اخیر زیر آتش سنگین ارتش سوریه قرار داشته، موافقت نکردند و "مدعی شدند که نسبت به امنیت این هیات در حمص نگران هستند."

مخالفان حکومت سوریه گفته اند که با وجود اعلام برقراری آتش بس، نیروهای دولتی به گلوله باران مناطق مسکونی شهر حمص و چند نقطه دیگر ادامه می‌دهند که تلفاتی برجای گذاشته، هر چند تایید مستقل این گزارش ها امکانپذیر نبوده است.

دبیرکل سازمان ملل در مورد آزادی برگزاری تظاهرات گفته است که از زمان اعلام توافق آتش بس در روز ۱۳ آوریل، خشونت علیه تظاهرکنندگان به طرز قابل توجهی کاهش یافته اما همچنان گزارش های متعددی از عملیات ماموران امنیتی و افراد لباس شخصی وابسته به حکومت برای ارعاب معترضان، و همچنین تیراندازی نظامیان به سوی مردم در دست است.

به گفته آقای بان، "وضعیت هزاران تن از بازداشت شدگان در سراسر سوریه نیز همچنان مبهم است و در مورد بدرفتاری با آنان نگرانی واقعی وجود دارد."

دولت سوریه تا کنون برای پنجاه و سه روزنامه نگار عرب و غیر عرب خارجی ویزا صادر کرده اما دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده که باید تمامی روزنامه‌نگاران از آزادی عمل و سفر برای تهیه گزارش برخوردار باشند.

در نامه دبیرکل سازمان ملل آمده است که در زمینه دسترسی سازمان های امدادرسانی به "میلیون ها غیرنظامی نیازمند کمک در مناطق درگیری نیز هنوز پیشرفت چندانی دیده نشده است."

بان کی مون در نامه خود افزوده است که "تحولاتی که از روز ۱۲ آوریل تا کنون در سوریه رخ داده به منزله تاکید بر لزوم ارسال پیامی روشن به مقامات سوری است با این مضمون که باید توافقنامه قطع خشونت مسلحانه به طور کامل به اجرا درآید و تمامی مفاد طرح صلح شش ماده ای عملی شود."